Cholekalcyferol - czym jest, pozyskiwanie, występowanie, właściwości

Cholekalcyferol, znany również powszechnie jako witamina D3 to jedna z form witaminy D, która pomaga w utrzymaniu zdrowych kości, a także przyczynia się do prawidłowego funkcjonowaniu układu odpornościowego. [1] W artykule omówimy, czym dokładnie jest cholekalcyferol, jak jest pozyskiwany, w jakich produktach żywnościowych występuje oraz jakie są jego najważniejsze właściwości. Dowiemy się, dlaczego jest tak istotny dla zdrowia oraz w jaki sposób można zapewnić sobie odpowiednią ilość tej witaminy w organizmie.

Co to jest cholekalcyferol?

W organizmie człowieka witamina D istnieje w różnych formach, zarówno aktywnej biologicznie, jak i nieaktywnej. [2] Prowitaminą (czyli związkiem, który przekształca się w witaminę) dla witaminy D3 jest 7-dehydrocholesterol, czyli pochodna cholesterolu, która znajduje się w skórze. Gdy skóra jest poddana na promieniowaniu UVB ze światła słonecznego, 7-dehydrocholesterol przekształca się w cholekalcyferol (czyli witaminę D3). [2] Witamina D może być także dostarczana z pożywieniem: witamina D2 (ergokalcyferol) jest obecna w roślinach i drożdżach, a witamina D3 (cholekalcyferol) znajduje się głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego. [2]

Cholekalcyferol to niezwykle ważny związek, który wspiera prawidłowe funkcjonowania organizmu - pomaga w prawidłowym wykorzystywaniu oraz wchłanianiu wapnia i fosforu, a także wspiera utrzymanie zdrowych kości i zębów. [1] Cholekalcyferol jest wyjątkowy, ponieważ może być produkowany w skórze pod wpływem promieniowania UVB ze światła słonecznego. Poza syntezą skórną, witamina D3 może być także dostarczana poprzez dietę. Witamina D3 jest istotna nie tylko dla zdrowia układu kostnego, ale także dla funkcjonowania układu odpornościowego [1], co podkreśla jej wszechstronne znaczenie dla zdrowia człowieka.

Źródła cholekalcyferolu. Z czego powstaje cholekalcyferol?

Pozyskiwanie cholekalcyferolu odbywa się na kilka sposobów, z których najważniejsze to synteza skórna oraz źródła pokarmowe. Cholekalcyferol powstaje w skórze w wyniku działania promieniowania UVB ze światła słonecznego. Ten naturalny proces pozwala organizmowi na samodzielne wytwarzanie witaminy D3 podczas ekspozycji na słońce. [3]

Oprócz syntezy skórnej, cholekalcyferol można również pozyskiwać z pożywienia. W produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak tłuste ryby (np. łosoś, makrela), wątroba, żółtka jaj oraz mleko i jego przetwory, znajduje się właśnie witamina D3, czyli cholekalcyferol. W odróżnieniu od witaminy D2 (ergokalcyferolu), która jest obecna w roślinach i drożdżach, witamina D3 pochodzi głównie ze źródeł zwierzęcych. [3]

Witamina D3 jest obecna również w formie suplementów diety. Chociaż najlepszym sposobem na utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy D3 w organizmie jest umiarkowana ekspozycja na słońce oraz zbilansowana dieta, suplementacja może stanowić cenne uzupełnienie. Jest to szczególnie ważne w miesiącach, gdy dostęp do światła słonecznego jest ograniczony, lub dla osób, które spędzają dużo czasu w pomieszczeniach.

Występowanie witaminy D w żywności

Najbogatszym źródłem witaminy D3 (cholekalcyferolu) są tłuste ryby, takie jak łosoś, makrela, tuńczyk i sardynki. Ryby te nie tylko dostarczają dużych ilości witaminy D, ale również są źródłem cennych kwasów tłuszczowych omega-3. Wątroba wołowa i drobiowa także zawierają znaczne ilości witaminy D3, a jednocześnie dostarczają żelaza i innych niezbędnych składników odżywczych. [3]

Jaja, szczególnie żółtka, są kolejnym źródłem witaminy D3. Regularne spożywanie jajek może wspierać utrzymanie prawidłowego poziomu cholekalcyferolu w organizmie. Mleko i jego przetwory, takie jak jogurty i sery wzbogacane są witaminą D3, co czyni je łatwo dostępnym źródłem tej witaminy, szczególnie w krajach, gdzie ilość słońca jest ograniczona.

Warto również wspomnieć o produktach roślinnych, które zawierają witaminę D2 (ergokalcyferol). Grzyby, szczególnie te poddane działaniu promieniowania UV, takie jak pieczarki i boczniaki, mogą być znaczącym źródłem witaminy D2. [4[ Drożdże, zwłaszcza drożdże piekarnicze i piwne, również zawierają witaminę D2 i mogą być wykorzystywane do wzbogacania żywności. [4]

Ponadto, wiele produktów spożywczych jest dodatkowo wzbogacanych witaminą D. Przykłady takich produktów to margaryny, płatki śniadaniowe, soki owocowe i napoje roślinne, takie jak mleko sojowe, migdałowe czy owsiane. Wzbogacanie żywności witaminą D jest powszechną praktyką, szczególnie w krajach o wysokiej szerokości geograficznej, gdzie ekspozycja na słońce jest ograniczona przez większą część roku.

Dzięki różnorodnym źródłom witaminy D w diecie można skutecznie wspierać jej poziom w organizmie. Ważne jest jednak, aby spożywać te produkty w ramach zrównoważonej diety, aby zapewnić sobie nie tylko odpowiednią ilość witaminy D, ale także innych niezbędnych składników odżywczych. Ostatecznie, połączenie diety i umiarkowanej ekspozycji na słońce jest najlepszym sposobem na utrzymanie właściwego poziomu witaminy D w organizmie.

Właściwości i działanie cholekalcyferolu

Za najważniejszą funkcję witaminy D, którą odgrywa w organizmie człowieka, uznać możemy pomoc w utrzymaniu zdrowych kości i zębów. [1] Co ważne, witamina D pomaga również w utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia we krwi i pomaga w prawidłowym wchłanianiu/wykorzystywaniu wapnia i fosforu. [1] Witamina D bierze także udział w procesie podziału komórek, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz mięśni. [1]

Suplementacja cholekalcyferolu

Witamina D3 występuje również jako składnik suplementów diety. Jak zażywać witaminę D3?

Jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego poleca się przyjmowanie witaminy D3 razem z posiłkiem zawierającym źródło tłuszczu.

ESSENSEY ma w swojej ofercie kilka produktów zawierających witaminę D3:

• Suplement diety Witamina D3 - zawartość cholekalcyferolu w tym produkcie to 2000 IU w porcji dziennej. Występuje w postaci łatwych do połknięcia kapsułek. Produkt polecany jest dla osób chcących zadbać o swoją odporność oraz zdrowe zęby i kości. [1]

• Suplement diety Witamina D3 Forte - zawartość cholekalcyferolu to aż 4000 IU w porcji dziennej - dlatego też suplement ten przeznaczony jest wyłącznie dla osób zdrowych - powyżej 75 roku życia. Całość zamknięta jest w jednej, łatwej do połknięcia kapsułce.

Z czym łączyć witaminę D3?

Na rynku dostępne są produkty, które pozwalają łączyć suplementację witaminy D3 oraz innych składników aktywnych. Przykładem może być:

• ESSENSEY D3 K2 MK-7 - suplement diety łączy w sobie 2000 IU witaminy D3 oraz 75 µg witaminy K w formie MK-7 w porcji dziennej. W kapsułce znajduje się również dodatek oleju MCT, co jest szczególnie ważne w przypadku witamin takich jak D3 i K2, które są rozpuszczalne właśnie w tłuszczach.

• ESSENSEY Omega-3 + 2000 IU D3 - to produkt, który oprócz 2000 IU witaminy D3, zawiera także 1000 mg oleju rybiego, a w tym 180 mg EPA i 120 mg DHA w porcji dziennej. To kompleksowe wsparcie funkcjonowania organizmu.

Suplementacja nie powinna zastępować zdrowej i zbilansowanej diety, a jedynie być jej wsparciem i uzupełnieniem.

Literatura:

1. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci.

2. Stolarz-Skrzypek, Katarzyna, and Piotr Jankowski. "Witamina D a układ krążenia—komentarz." Kardiologia Inwazyjna 11.5 (2016): 69-70.

3. Dittfeld, Anna, et al. "Wielokierunkowe działanie witaminy D." Annales Academiae Medicae Silesiensis. Vol. 68. No. 1. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, 2014.

4. Kochan, Zdzisław, Katarzyna Jędrzejewska, and Joanna Karbowska. "Witamina D w grzybach jadalnych–biosynteza, zawartość, biodostępność i znaczenie w żywieniu." Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 73 (2019): 662-673.