Żeń-szeń koreański - co to, zastosowanie i właściwości korzenia życia

Żeń-szeń koreański (P. ginseng) to roślina naturalnie występująca w Azji, a konkretnie w Korei, Chinach oraz Japonii.  Nazywany jest "korzeniem życia" ze względu na swoje szerokie właściwości, znane i cenione na tym kontynencie od wieków. Poznajmy bliżej zastosowanie i właściwości tej fascynującej rośliny!

Co to jest żeń -szeń koreański (Panax ginseng)?

To wieloletni krzew o zdrewniałych łodygach i wysokości od 30 do 70 cm, posiadający małe, czerwone i kuliste owoce. Korzeń uznawany jest za najważniejszą część tej rośliny, ponieważ jest wyjątkowo bogaty w substancje aktywne wykazujące pozytywny wpływ na organizm - to właśnie dzięki korzeniowi, żeń -szeń właściwy zyskał sławę na całym świecie.

Nazwa rośliny pochodzi od słowa "renshen", które w języku chińskim oznacza "człowiek-korzeń". Określenie to nawiązuje do kształtu korzenia, który przypomina ciało człowieka. Przez wiele lat żeń-szeń był produktem, który nie jest dostępny dla wszystkich. Z jego pozytywnych właściwości korzystać mogły jedynie najważniejsze osoby w państwie, takie jak cesarz i wysoko postawieni urzędnicy. Korean ginseng pojawił się w Europie w XVII wieku za pośrednictwem Holendrów i zyskał ogromną sławę dzięki swoim pozytywnym właściwościom. Używany był m.in. na dworze królewskim Ludwika XIV. Tradycyjna uprawa Panax ginseng jest trudna i wymagająca, dlatego przez wiele lat, zanim nastąpił rozwój technologiczny, uznawany był za towar ekskluzywny i bardzo drogi. W XIX wieku cena suchego korzenia żeń -szenia była 18-krotnie wyższa niż wartość złota.

Korean ginseng nie należy mylić z innymi rodzajami żeń-szenia - syberyjskim (Eleuterokok kolczasty), amerykańskim (American ginseng) czy indyjskim, znanym powszechnie jako ashwagandha. Każdy z nich charakteryzuje się bowiem innym pochodzeniem oraz stopniem lub rodzajem działania. 

Korzeń żeń-szenia - właściwości 

Jakie właściwości wykazuje żeń szeń ? 

Żeń -szeń koreański zawiera ponad 200 substancji odżywczych o prozdrowotnym działaniu. Jest źródłem witamin i składników mineralnych takich jak magnez, fosfor, wapń, cynk, selen, miedź, żelazo, krzem potas, sód, witaminy z grupy B oraz witaminę C i E. Za najważniejsze składniki aktywne żeń -szenia uznawane są ginsenozydy, które zaliczane są do saponin, czyli związków chemicznych pochodzenia roślinnego.

Naukowcy przebadali "korzeń życia" pod kątem wpływu na gospodarkę węglowodanową organizmu. [8] Wykazano, że żeń-szeń koreański wspiera utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy. [1,8]

Dodatkowo żeń-szeń koreański wspiera produkcję limfocytów-T, czyli komórek które są elementami składowymi układu odpornościowego. [1] Przyczynia się także do optymalnej aktywności umysłowej i poznawczej. [1] W jednym z badań z 2019, sprawdzono jaki wpływ miało przyjmowanie sproszkowanego żeń-szenia na funkcje poznawcze. Badanie przeprowadzone było na 90 ochotnikach, którzy zostali przydzieleni do dwóch grup - osób przyjmujących żeń-szeń koreański oraz placebo. Po 6 miesiącach zaobserwowano wzrost aktywności umysłowej i poprawę funkcji poznawczych. [2]

Czy to wszystkie pozytywne właściwości jakie niesie ze sobą przyjmowanie "korzenia życia" ? 

Stosowanie żeń -szenia koreańskiego dostarcza również innych licznych korzyści. Żeń-szeń koreański pomaga w czasie zmęczenia, stresu i rekonwalescencji, wspiera wydajność, wytrzymałość i sprawność fizyczną wspiera koncentrację i koordynację, wspomaga utrzymanie optymalnej wytrzymałości i poczucia energii i witalności oraz wspiera dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne. [1]

Zastosowanie żeń -szenia

Najcenniejszą częścią rośliny jest korzeń, który zawiera w sobie wiele cennych substancji o charakterze prozdrowotnym. W zależności od sposobu suszenia może występować w dwóch barwach - czerwonej lub białej. Pokrojony korzeń poddany działaniu gorącej pary wodnej, a następnie wysuszony przyjmuje czerwone zabarwienie i określany jest jako Korean Red Ginseng. Natomiast korzeń biały obierany jest ze skórki i suszony na słońcu bezpośrednio po zbiorze. Sposób suszenia wpływa nas skład chemiczny oraz właściwości żeń -szenia.

Suplement diety żeń-szeń koreański ESSENSEY zawiera ekstrakt z korzenia białego, który jest naturalnie suszony na słońcu. Produkt jest standaryzowany na 10 % zawartość ginsenozydów, które są substancjami aktywnymi odpowiadającymi za korzystne działanie żeń -szenia.

Suplementacja żeń -szeniem polecana jest dla osób potrzebujących wesprzeć odporność organizmu na stres oraz intensywnie pracujących umysłowo i fizycznie. Sprawdzi się również u osób chcących zwiększyć poziom swojej energii i witalności, aktywnych fizycznie i sportowców [1].

Żeń-szeń koreański znaleźć możemy nie tylko w suplementach diety. W Azji jest on używany także do produkcji kosmetyków, a także spożywany jest jako składnik popularnej koreańskiej zupy z kurczakiem.

W jednym z przeprowadzonych w Korei Południowej badań, wykazano, że Panax ginseng jest czwartym najchętniej wybieranym i przyjmowanym suplementem diety przez dorosłych Koreańczyków. [14]

W jakiej porcji przyjmować koreański "korzeń życia" ?

W suplementach diety występuje najczęściej w formie tabletek lub kapsułek zawierających wyciąg lub sproszkowany korzeń żeń -szenia. Na rynku dostępny jest również koreański korzeń cięty, który nadaje się do żucia lub zaparzenia.

Zawartość ekstraktu oraz ginsenozydów w zalecanej porcji dziennej różni się w zależności od użytego surowca. Dlatego konieczne jest stosowanie suplementu zgodnie z zaleceniami producenta i nie należy przekraczać zalecanej dziennej porcji produktu. Najczęściej korzeń żeń-szenia dostępny jest w standaryzowanych ekstraktach w ilości od 0,5 do 2 g w porcji dziennej.

Suplement diety żeń-szeń koreański ESSENSEY to skoncentrowane źródło pozytywnych dla organizmu substancji - zalecana przed producenta porcja dzienna mieści się w jednej kapsułce. Taka porcja dostarczy 500 mg ekstraktu z korzenia żeń-szenia oraz 50 mg ginsenozydów. Otoczka kapsułki wykonana jest z celulozy, dlatego powyższy suplement diety idealnie sprawdzi się również u wegetarian.

Warto pamiętać, że przyjmowanie suplementów nie powinno być traktowane jako substytut zróżnicowanej diety oraz aktywnego trybu życia, a jedynie być ich wsparciem i uzupełnieniem.

Korean ginseng - kto nie powinien go przyjmować? 

Mimo wielu pozytywnych właściwości, istnieją przeciwwskazania do stosowania suplementu diety zawierającego Panax ginseng. Nie powinien być przyjmowany przez dzieci, matki karmiące i kobiety w ciąży. Nie należy stosować produktów zawierających Korean ginseng w przypadku uczulenia na jakikolwiek ze składników suplementu diety.

Uważać powinny również osoby przyjmujące leki hormonalne, przeciwcukrzycowe, przeciwzakrzepowe oraz oddziałujące na układ nerwowy. Panax ginseng nie należy łączyć z kofeiną, ze względu na pobudzający charakter tej rośliny. Czerwony żeń-szeń może również wpływać na podwyższenie ciśnienia oraz tętna krwi, dlatego osoby cierpiące na choroby układu krążenia oraz nadciśnienie powinny skonsultować rozpoczęcie suplementacji z lekarzem.

Literatura:

1. Lista PENDING opublikowana na podstawie Rozporządzenia Komisji (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiającego wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczen

2. Park KC, Jin H, Zheng R, Kim S, Lee SE, Kim BH, Yim SV. Cognition enhancing effect of panax ginseng in Korean volunteers with mild cognitive impairment: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Transl Clin Pharmacol. 2019 Sep;27(3):92-97.

3. Nowak G.: Surowce roślinne stosowane w wyczerpaniu psychofizycznym i stresie. Herba Polonica. Vol. 55 No 2 2009.

4. Wolski T. i wsp.: Rodzaj Panax – systematyka, skład chemiczny, działanie i zastosowanie oraz analiza fitochemiczna nadziemnych i podziemnych organów żeń-szenia amerykańskiego – Panax quinquefolium L. Cz. I. Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2008, s. 96-114.

5. Nowak G. Surowce roślinne o działaniu przeciwlękowym i antydepresyjnymi. Herba Polonica 2009; 58

6. Lee, S. H., Lee, H. J., Lee, Y., Lee, B.-W., Cha, B. S., Kang, E. S., … Lee, H. C. (2011). Korean Red Ginseng (Panax ginseng) Improves Insulin Sensitivity in High Fat Fed Sprague-Dawley Rats. Phytotherapy Research, 26(1), 142–147.’

7. Song, M.-Y., Kim, B.-S., & Kim, H. (2014). Influence of Panax ginseng on obesity and gut microbiota in obese middle-aged Korean women. Journal of Ginseng Research, 38(2), 106–115 Reay, J. L., Kennedy, D. O., & Scholey, A. B. (2005).

8. Reay JL, Kennedy DO, Scholey AB. Single doses of Panax ginseng (G115) reduce blood glucose levels and improve cognitive performance during sustained mental activity. J Psychopharmacol. 2005 Jul;19(4):357-65.

9. Choi JY, Woo TS, Yoon SY, Ike Campomayor Dela P, Choi YJ, Ahn HS, et al. (2011). Red ginseng supplementation more effectively alleviates psychological than physical fatigue. J Ginseng Res, 35(3):331-8)

10. Hossain, Mohammad Amjad, and Jong-Hoon Kim. "Possibility as role of ginseng and ginsenosides on inhibiting the heart disease of COVID-19: A systematic review." Journal of Ginseng Research (2022).

11. Leung, Kar Wah, and Alice ST Wong. "Ginseng and male reproductive function." Spermatogenesis 3.3 (2013): e26391.

12. Shin, Byong-Kyu, Sung Won Kwon, and Jeong Hill Park. "Chemical diversity of ginseng saponins from Panax ginseng." Journal of ginseng research 39.4 (2015): 287-298.

13. Li, Zhipeng, and Geun Eog Ji. "Ginseng and obesity." Journal of ginseng research 42.1 (2018): 1-8.

14. Park HA. TWhich Types of Dietary Supplements Are Used in Korea? Data from the 2015 Korea National Health and Nutrition Examination Survey. Korean J Health Promot 2018;18(3):107-112.