Waleriana (kozłek lekarski) - co to jest, właściwości, zastosowanie

Kozłek lekarski to roślina zielna, która od wieków wykorzystywana jest ze względu na swoje właściwości. W obecnych czasach intensywne życie, ciągły pośpiech, stres, niedosypianie i wypalenie zawodowe przyczyniają się do trudności z zasypianiem. W związku z tym, wiele osób szuka sposobu jak sobie pomóc. [3] W tym przypadku warto zgłębić wiedzę na temat działania waleriany i tego, jakie korzyści niesie ze sobą jej przyjmowanie. W tym artykule bliżej przyjrzymy się tej fascynującej roślinie, jej składnikom chemicznym, właściwościom oraz zastosowaniu.

Czym jest waleriana (kozłek lekarski)?

Kozłek lekarski znany również jako waleriana (Valeriana officinalis) to roślina zielna pochodząca z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Jest znany ze swoich pozytywnych właściwości i stosowany od wieków, jako zioło wspomagające sen i wspierające dobre samopoczucie psychiczne w przypadku napięcia i stresu. [1, 2]

Już starożytni Grecy i Rzymianie wykorzystywali go do łagodzenia różnych negatywnych dolegliwości. Prawdopodobnie, nawet słynny grecki lekarz Hipokrates zalecał stosowanie kozłka lekarskiego. Wczesne dokumenty zielnikowe odnajdują ślady użycia kozłka w średniowieczu, gdzie był powszechnie stosowany w Europie, a jego popularność rosła z biegiem czasu. [4]

W stanie naturalnym kozłek rośnie na wilgotnych łąkach, torfowiskach i w zaroślach. Waleriana ma krótkie kłącze, z którego wyrastają liczne i cienkie korzenie przypominające kozią brodę. To prawdopodobnie stąd wzięła się jego nazwa. [2] Nie jest to jednak pewne, ponieważ istnieją też inne teorie odnośnie nazwy "kozłek". Mianowicie, jedna z teorii sugeruje, że określenie "kozłek" może być związane z zapachem, jaki wydzielają korzenie waleriany. Niektóre osoby uważają, że zapach ten przypomina nieco zapach kozła lub wydziela się podobny zapach do tego, który przyciąga kozy.

Korzeń kozłka lekarskiego zawiera szereg składników chemicznych, takich jak kwas walerianowy, kwas izowalerianowy i flawonoidy, które odpowiadają za jego pozytywne działanie. Dodatkowo zawiera także alkaloidy i olejki eteryczne. [2] Najważniejszą częścią rośliny są kłącza i korzenie, zebrane późną jesienią w drugim roku wegetacji. Zawartość poszczególnych związków w kozłku zależy od odmiany, warunków środowiskowych, okresu zbioru oraz sposobu suszenia. [2]

Co ciekawe, niektóre koty reagują na walerianę w sposób stymulujący. Korzeń waleriany może wywoływać u nich euforię, pobudzenie i skakanie. Działa podobnie do kocimiętki.

Właściwości waleriany. Jakie korzyści płyną ze stosowania kozłka lekarskiego?

O tej roślinie słyszał pewnie każdy z nas. Nie każdy jednak wie jakie są korzyści ze stosowania waleriany. Jakie właściwości ma kozłek lekarski? Zapoznajmy się z najważniejszymi z nich.

Kozłek lekarski pomaga zasnąć i wspomaga prawidłowej jakości sen. [1] Dodatkowo przyczynia się do utrzymania dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego. [1] Jakie inne właściwości ma kozłek?

Waleriana pomaga spokojnie radzić sobie ze stresem związanym z intensywnym trybem życia, wspomaga samopoczucie psychiczne w stanach napięcia i stresu, przyczynia się do optymalnego odprężenia. [1] Waleriana wspiera także pracę serca oraz wspomaga zwiększenie elastyczności i wytrzymałości naczyń krwionośnych. [1] Co więcej, kozłek lekarski wpływa na normalizowanie ciśnienia krwi. [1]

Zastosowanie kozłka lekarskiego

Kozłek jest dostępny w różnych formach, takich jak kapsułki, ekstrakty, napary i herbatki. Waleriana często jest dodawana do mieszanek ziołowych i herbat relaksujących ze względu na swoje właściwości uspokajające. Warto wiedzieć, że bardzo często omawiany kozłek lekarski znajdziemy również w kroplach żołądkowych.

Korzystanie z produktów na bazie kozłka lekarskiego jest polecane dla osób chcących wesprzeć swój sen i proces zasypiania poprzez stosowanie suplementów na sen. Dodatkowo przyjmowanie waleriany może być pomocne dla osób narażonych na zwiększony stres i potrzebujących relaksu oraz odprężenia.

Waleriana jest rośliną, która pojawia się jako składnik suplementów diety. Jest jednym z 15 składników aktywnych znajdujących się w suplemencie ESSENSEY NIGHT-ER. To produkt, który zawiera 180 mg ekstraktu z kozłka lekarskiego w porcji dziennej. Dodatkowo w składzie suplementu NIGHT-ER znajduje się melatonina, ashwagandha, melisa lekarska, bakopa drobnolistna, witamina C i B6, magnez, cynk, L-arginina, L-glutamina, L-lizyna, L-ornityna, L-tryptofan i Kwas Gamma-Aminomasłowy (GABA). Produkt jest w formie łatwo rozpuszczalnego proszku o smaku mango-ananas. NIGHT-ER zawiera składniki aktywne, dzięki którym polecany jest dla osób chcących zadbać o sen i dobre samopoczucie, uczących się i intensywnie pracujących umysłowo, osób aktywnych fizycznie i sportowców oraz osób narażonych na wysoki poziom stresu. NIGHT-ER sprawdzi się również u osób często podróżujących i zmieniających strefy czasowe, ponieważ ma w swoim składzie melatoninę, która pomaga w łagodzeniu subiektywnego odczucia zespołu nagłej zmiany strefy czasowej (tzw. jet lag). [5]

Porcja dzienna waleriany zależy od konkretnego preparatu i indywidualnych potrzeb. Polecane jest zasięgnięcie osobistej porady lekarskiej lub farmaceutycznej przed rozpoczęciem stosowania kozłka lekarskiego, szczególnie przez osoby przyjmujące leki na stałe. Z kozłka lekarskiego zrezygnować powinny kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Substancja nie jest przeznaczona również dla dzieci.

Literatura:

1.Lista PENDING opublikowana na podstawie Rozporządzenia Komisji (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiającego wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci.

2. Dobros, Natalia. "Zioła o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym." Post Fitoter 18.3 (2017): 215-22.

3. Grabska-Kobyłecka, Izabela, and Dariusz Nowak. "Sen, bezsenność i jej leczenie-krótki przegląd aktualnej wiedzy ze szczególnym uwzględnieniem ziołolecznictwa." Pediatria i Medycyna Rodzinna 3.10 (2014): 270-277.

4. Gackowski, Marcin, et al. "Farmakoterapia bezsenności u pacjentów w starszym wieku Pharmacotherapy for insomnia in older patients."

5.ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci