Potas w organizmie - czym jest i jak wspiera organizm?

Potas jest makroelementem i pierwiastkiem, który wspiera organizm człowieka na wiele sposobów. Razem z sodem, magnezem, wapniem i chlorem, zaliczany jest do elektrolitów, przez co wspiera zachowanie optymalnej pracy naszego organizmu. [2] Za co odpowiada potas w organizmie człowieka? Jakie są źródła potasu w produktach spożywczych? Jak zapewnić optymalny poziom potasu w organizmie? Na te i inne pytania, odpowiemy w tym artykule. Zapraszamy do lektury!

Czym jest potas?

Potas to pierwiastek chemiczny o symbolu K (z łaciny "kalium"), który jest metalem alkalicznym. [2] Chociaż na pozór może wydawać się mniej znaczący niż inne pierwiastki -  wspiera on prawidłowe funkcjonowanie organizmu i jest jednym z niezbędnych składników dla wszystkich organizmów żywych - roślin, zwierząt oraz ludzi.

Średnia zawartość potasu w organizmie zdrowego dorosłego człowieka to około 150 g, a prawie 98% tego pierwiastka znajduje się wewnątrz komórek. [4] Wydalanie potasu zachodzi głównie przez nerki, a wchłanianie odbywa się w górnym odcinku jelita cienkiego. 

Potas zaliczany jest do grona elektrolitów. [2] Czym są elektrolity? Zgodnie z definicją, są to substancje, które po rozpuszczeniu (np. w wodzie) ulegają dysocjacji elektrolitycznej, a powstały roztwór posiada zdolność przewodzenia prądu elektrycznego. Innymi słowy, zawiera naładowane cząsteczki - jony o ładunku dodatnim lub ujemnym. [3,4]

Najbardziej znanymi elektrolitami są sód, chlor i omawiany potas, chociaż w rzeczywistości jest ich zdecydowanie więcej. 

Właściwości potasu - rola potasu w organizmie

Potas wspiera organizm człowieka na wiele sposobów, ale do jego najważniejszych właściwości zaliczyć możemy wsparcie w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego i mięśniowego. [1] Można więc powiedzieć, że sprawna praca mięśni i potas - idą razem w parze. Będzie to ważne dla osób aktywnych fizycznie i sportowców, którzy powinni zwrócić szczególną uwagę na optymalne stężenie potasu w swoim organizmie. 

Kolejną ważną rolą potasu jest wsparcie w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi. [1] Liczne badania sugerują , że optymalne stężenie potasu może wspierać układ sercowo-naczyniowy. Pierwsze doniesienia z tym związane pojawiły się już w latach 20. XX wieku. [4] 

Jak w takim razie zadbać o optymalną ilość potasu w organizmie? W jakiej żywności naturalnie występuje potas i jakie produkty bogate w potas warto włączyć do swojej diety? Zapraszamy do dalszej lektury.

Potas w diecie

Lista naturalnych źródeł potasu jest dość obszerna, ponieważ znajduje się on prawie we wszystkich produktach spożywczych. [2]

Dzienne zapotrzebowanie na potas

Na zapotrzebowanie na potas mają wpływ liczne czynniki środowiskowe takie jak np. przebywanie w środowisku o wyższej temperaturze, zwiększona aktywność fizyczna, przyjmowanie leków, czy wysoka zawartość sodu w diecie. [2] W Polsce zapotrzebowanie na potas dla osób dorosłych na poziomie wystarczającego spożycia (AI) wynosi 3500 mg/dobę i jest takie samo niezależnie od płci i wieku. [2]

Źródła potasu w żywności

Duże ilości potasu obecne są w suszonych owocach, orzechach, nasionach, kakao, czekoladzie, warzywach, owocach oraz ziemniakach, mięsie czy produktach zbożowych. [2] Co ciekawe - w Polsce głównym źródłem potasu w diecie są ziemniaki, ponieważ dostarczają one prawie 25% tego składnika. [3]

Suplementacja potasu

Potas występuje również w formie suplementów diety, które mogą dodatkowo uzupełnić dobrze zbilansowaną dietę. Suplementy potasu dostępne są na rynku w różnych formach - jako preparaty jednoskładnikowe lub wieloskładnikowe. ESSENEY Potas Cytrynian zawiera 700 mg potasu (w formie cytrynianu) w dziennej porcji. Jest produktem o prostym składzie - zawiera tylko jeden składnik aktywny. Nie zawiera substancji słodzących, aromatów oraz barwników. Ze względu na kapsułkę celulozową, Potas Cytrynian może być przyjmowany również przez wegetarian. Polecany jest on dla osób chcących zadbać o prawidłowe ciśnienie krwi oraz chcących wspierać funkcjonowanie mięśni i układu nerwowego. [1]

Warto podkreślić, że suplementacja potasu nie powinna zastępować zdrowej i zbilansowanej diety oraz aktywności fizycznej, a jedynie być ich uzupełnieniem.

Literatura:

1. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci

2. Jarosz Mirosław, et al. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Vol. 83. Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, 2020.

3. Jarosz Mirosław, et al. "Woda i elektrolity." Normy żywienia dla populacji polskiej–nowelizacja (2012): 143.

4. Electrolyte, [w:] GoochJ.W., Encyclopedic Dictionary of Polymers, Springer, 2011, s. 260, ISBN 978-1-4419-6247-8 (ang.).